Wereldwinkel Haren

Wie?

De Wereldwinkel in Haren is een zelfstandige wereldwinkel die volledig gerund wordt door een grote groep vrijwilligers. Het bestuur van de winkel telt zeven leden en verdeelt de managementtaken onderling. Naast hun bestuurlijke taken nemen de bestuursleden allen een winkeldienst voor hun rekening.

Ria (inkoop non-food), Toos (personeel en PR) en Lia (inkoop food/coördinator etaleren) vertellen: “We werken met drie dagdelen, dus als je winkeldienst hebt werk je maar een paar uurtjes per dag. Het is goed te combineren met een parttime baan. Als bestuursleden werken we gewoon mee. Daardoor houd je affiniteit met de winkel en de klanten.”

Wat?

De Wereldwinkel verkoopt cadeauartikelen en levensmiddelen uit alle windstreken. Deze producten hebben één ding gemeen: ze zijn fairtrade of duurzaam geproduceerd. Fairtrade houdt kort gezegd in dat de makers van de producten verzekerd zijn van een leefbaar loon, toegang hebben tot goede huisvesting, goede gezondheidszorg en onderwijs voor hun kinderen. Voor ons heel normaal, maar in een heleboel landen niet vanzelfsprekend.

Ongeveer 70% van alle artikelen in de winkel is fairtrade geproduceerd. De overige 30% van het assortiment is bestemd voor artikelen die duurzaam geproduceerd zijn en waar goede doelen mee gesteund worden. Een voorbeeld hiervan zijn de populaire Dopper flesjes, maar ook ansichtkaarten van Floris van gerecycled papier en ingepakt door mensen met een beperking. 10% van hun opbrengsten gaat naar een ziekenhuis in India.

Liefhebbers van design kunnen hun hart ophalen in de Wereldwinkel. Producten van bekende hedendaagse ontwerpers zoals Piet Hein Eek, worden in Wereldwinkels verkocht en ook de origamivaas is een Nederlands ontwerp.  “Vaak komt een ontwerp uit Europa. Vervolgens wordt dat bijvoorbeeld in Indonesië gemaakt voor een eerlijke prijs.”

Maar het assortiment is uitgebreider dan alleen design. Koffie, thee, chocolade, wierook, sieraden, speelgoed, beelden, servies, jam, kruidenpasta’s, zeep, seizoenartikelen, gelukspoppetjes en nog tal van andere cadeautjes uit alle werelddelen zijn te koop bij de vrijwilligers.

“We hebben hele kleine prijsjes tot wat duurdere artikelen. Eigenlijk een mix van prijzen, voor een mix van klanten. Voor een ‘klein’ Moederdag cadeautje kun je hier goed terecht. Laatst kocht een mentor nog honderd gelukspoppetjes voor zijn examenleerlingen. En de kerk heeft afgelopen jaar onze ‘takkenkleurpotloden’ uitgedeeld tijdens Sint Maarten. Dankzij die potloden is er werkgelegenheid op een plek waar anders niets was. Het halve dorp is er mee bezig.”

Hoe?

Twee a drie keer per jaar gaan de inkopers naar Fairplaza: een grote hal met allemaal gecertificeerde fairtrade importeurs. De keurmerken van onder andere Max Havelaar en de World Fair Trade Organisation zijn heel belangrijk, omdat op die manier gegarandeerd wordt dat de producenten een eerlijk bestaan kunnen opbouwen.

Maar de importeurs spelen ook een belangrijke rol. Zij vertalen de wensen uit Europa naar de producenten, zodat ze beter kunnen inspelen op de huidige trends wat weer meer afname betekent. Ze zijn veelal ook erg begaan met hun producenten. Als ze zien dat een kind veel talent heeft, bieden ze extra onderwijs en mogelijkheden. Op die manier wordt ernaar gestreefd de kennis van de bevolking te vergroten,  wat weer ten goede zal komen aan de welvaart van het land.

Waarom?

“Alle producten hebben een verhaal. In Kenia is een gemeenschap van zo’n honderd vrouwen. De mannen zijn daar uit beeld of ze doen gewoon niets. Die vrouwen regelen alles zelf. Ze zorgen voor de kinderen en het vee én ze maken van klei prachtige sieraden. Daarmee onderhouden ze de gehele gemeenschap.”

“Slechte omstandigheden worden aangepakt. Op cacaoplantages is veel kinderarbeid en moderne slavernij. Tony’s Chocolonely streeft naar eerlijke handel en is de meest slaafvrije chocolade die te krijgen is. Een ander voorbeeld: als een oogst tegenvalt of mislukt kunnen producenten terugvallen op de coöperatie. Daardoor zijn ze verzekerd van een vast inkomen. Bovendien hebben ze contracten voor de lange termijn en daardoor ook zekerheid voor de lange termijn. Samen zijn ze sterk.”

Eigenlijk komt het daar op neer zegt Ria: “Bij deze vorm van ontwikkelingshulp weet je zeker dat het goed terechtkomt. Bij de mensen die de spullen maken. Er wordt werk gebracht in armoedige streken en daardoor blijven de mensen zelf ook gemotiveerd. Ze hoeven de hand niet op te houden.” Lia vult aan: “We brengen de vis niet. We geven een hengel.”

Waar?

Het pand van de Wereldwinkel zit aan de Hortuslaan, naast de Rommelmarkt Haren. Dat zorgt af en toe voor verwarring. “We delen het pand met de buren en daardoor vergissen mensen zich nog wel eens. Dan denken ze dat ze in de rommelmarkt zijn en verbazen ze zich over de mooie producten. Vaak kopen ze dan uiteindelijk toch nog wel een lekker stukje chocolade.”

Verder?

Een organisatie die draait op vrijwilligers kan altijd extra handjes gebruiken. Vaak bieden nieuwe mensen zich spontaan aan, maar veel mensen werken door tot ver na hun 65e en daardoor is het soms lastig opvolging te vinden. Vooral jongere vrijwilligers zijn schaars. Dat is jammer, want het is leuk om te doen volgens de dames. “De sfeer is goed en het is gezellig met elkaar en met de klanten. We leren er ook veel van. Er gaat letterlijk een wereld voor je open!”

Sommige vrijwilligers melden zich dan ook puur voor de gezelligheid of de mooie producten. Maar de meesten hebben toch wel ideële motieven. Gelukkig maar, want hoewel steeds meer bedrijven fairtrade producten verkopen is eerlijke productie nog lang niet overal vanzelfsprekend. Ria, Toos en Lia zijn het er dan ook over eens: “Er is nog een hoop te verbeteren in de wereld!”